Regulatory pogodowe i pokojowe – czym się różnią?
Dawniej regulacja systemu grzewczego była prymitywna – temperaturę ustawiało się na kotle i pracował on stale z tą nastawą, w pomieszczeniach ewentualnie skręcało się prostym termostatem temperaturę na grzejnikach, żeby uzyskać optymalny komfort cieplny. Wymagało to częstego biegania do kotłowni oraz kręcenia termostatem przy kaloryferach i nigdy nie dawało stabilnej temperatury. Dziś przychodzi nam z pomocą automatyka. Mamy do dyspozycji sterowniki pokojowe, pogodowe, a nawet aplikacje pozwalające kontrolować temperaturę zdalnie. W tym tekście piszemy o regulatorach.
Z tekstu dowiesz się:
- jak działają sterowniki pokojowe,
- na czym polega praca regulatorów pogodowych.
Sterowniki pokojowe mają możliwość zaprogramowania czasowego – różnych temperatur dnia i nocy, czasu, kiedy ma być podgrzewana woda użytkowa. Ich podstawową funkcją jest oczywiście zadanie i utrzymanie temperatury w pomieszczeniu. Tu właśnie jest główna różnica między sterownikiem pokojowym i pogodowym. Jakie jeszcze są między nimi różnice? Sprawdź!
Jak działa sterownik pokojowy i jak możemy nim sterować temperaturą?
Regulator pokojowy do kotła gazowego mierzy temperaturę tylko w pokoju, w którym jest zamocowany. Powinien więc znajdować się w pomieszczeniu reprezentatywnym, czyli salonie lub po prostu największym pokoju. Ze względu na to, że może sterować tylko jedną temperaturą w instalacji, jest stosowany w mieszkaniach i małych domach, gdzie względem największego pomieszczenia można wyregulować temperaturę całego mieszkania lub budynku.
Istnieją dwa rodzaje regulacji – dwustanowa i ciągła. Najprostsza – dwustanowa – polega na włączaniu kotła przy pewnej temperaturze, niższej od zadanej, i wyłączaniu, kiedy układ osiąga zadaną wartość. Regulacja ciągła polega na płynnym dochodzeniu kotła do temperatury zadanej. Regulacja pokojowa ma pewne wady: reaguje dopiero na spadek temperatury w pomieszczeniu i nie pozwala na minimalizowanie temperatury zasilania, czyli zużycia paliwa.
Ponadto sterownik temperatury pokojowy nadaje się wyłącznie do sterowania jednym obiegiem grzewczym.
Regulator pogodowy – na czym polega jego praca?
Zastosowanie źródeł ciepła takich jak pompy ciepła lub kondensacyjne piece gazowe sprawia, że potrzebujemy bardziej zaawansowanej regulacji. Warunek ten spełnia regulacja pogodowa. Umożliwia ona też, w odróżnieniu od sterowników pokojowych, sterowanie kilkoma obiegami grzewczymi, np. oddzielnie każdą kondygnacją budynku.
Umieszczony na budynku czujnik mierzy aktualną temperaturę i podaje ten parametr do sterownika. Sterownik, mając wprowadzoną charakterystykę danego obiegu, zwaną krzywą grzewczą, zadaje odpowiednią temperaturę wody grzewczej w obiegu. Na początku trzeba dobrać odpowiednią krzywą, która odpowiada własnościom naszego domu i instalacji. Wybieramy w menu sterownika krzywą grzewczą o pewnym numerze, ustawiamy temperaturę pomieszczenia i po ok. trzech dniach sprawdzamy, jaka jest temperatura rzeczywista. Jeżeli jest wyższa od zadanej – wybieramy krzywą o niższym numerze, jeżeli niższa – wybieramy wyższą krzywą i dalej powtarzamy procedurę. Współczesne sterowniki pogodowe potrafią same dobierać krzywą grzewczą, mierząc oczywiście temperaturę w pomieszczeniu.
Ponieważ sterownik pogodowy potrzebuje tylko jednej temperatury – zewnętrznej, możemy za jego pomocą zarządzać ogrzewaniem w kilku, a nawet kilkunastu obiegach (np. piętrach), dobierając dla każdego z obiegów odpowiadającą jego właściwościom krzywą grzewczą.
Dla wygody dla danego obiegu grzewczego, który np. znajduje się na innym piętrze niż sterownik, możemy zastosować zdalne sterowanie, czyli dodatkowy sterownik współpracujący z głównym, posiadający wbudowany czujnik temperatury pomieszczenia.
Oprócz wybrania jednej z pęku krzywych grzewczych, możemy też zmienić jej kształt przez przesunięcie jej początku na wykresie – w menu regulatora pogodowego nazywa się to temperaturą minimalną. Pozwala nam to na poprawne działanie układu w czasie temperatur zewnętrznych rzędu kilku stopni na plusie, kiedy zapotrzebowanie na moc grzewczą jest minimalne.
Sterowanie pogodowe jest też uzupełniane przez pomiar temperatury w pomieszczeniu i jej uwzględnienie przy pracy układu. Jeżeli bowiem mamy dodatkowe źródło ciepła, takie jak kominek, czy też duże okno na południową stronę, lub jesteśmy w trakcie spotkania rodzinnego w jednym pomieszczeniu (10 osób potrafi dostarczyć 1 kW mocy grzewczej przez ciepłotę własną ciała), regulator pogodowy tego nie zauważy i będzie ogrzewać pomieszczenie tą sama temperaturą wody grzewczej, co doprowadzi do jego przegrzania. Uruchomienie wpływu temperatury pomieszczenia spowoduje, w zależności od opcji – przejście na krzywą grzewczą o mniejszym numerze lub wyłączenie ogrzewania przy przekroczeniu temperatury zadanej. Sterownik lub zdalne sterowanie dla danego obiegu musi się oczywiście znajdować w pomieszczeniu w, którym owo dodatkowe źródło ciepła się znajduje. Sterowanie pogodowe dzięki temu, że uwzględnia przyczynę utraty ciepła w domu, czyli zmianę temperatury zewnętrznej, wcześniej zareaguje i zmienia parametr wody grzewczej, dzięki czemu w pomieszczeniach panuje stabilna temperatura.
Praca instalacji sterowanej pogodowo polega na uzupełnianiu bieżących strat ciepła budynku, przez co może być porównana do jazdy samochodem ze stałą prędkością po prostej i nienachylonej drodze – efektem tego jest minimalne zużycie paliwa. Praca ze sterowaniem pokojowym dwustawnym jest jak jazda z ciągłym przyspieszaniem (dogrzewaniem pomieszczenia) i zwalnianiem (spadek temperatury pomieszczenia po wyłączeniu ogrzewania). W takim wypadku zużycie paliwa jest dużo większe.
W przypadku kotłów kondensacyjnych i pomp ciepła istotna dla ekonomiki pracy jest jak najniższa temperatura zasilania instalacji, co jest w stanie zapewnić właśnie sterowanie pogodowe, „pilnujące” jej najniższej wartości potrzebnej tylko do bieżącego uzupełniania strat.